Kütahya şehrinin kurucusu olan Frigler’in ( Frigyalılar ) çanak,
çömlek yaptıkları ve bunları süsledikleri bilinmektedir. Kütahya’da
bu sanata ilgi Romalılar, Bizanslar, selçuklar zamanında
sürülmüştür. İlk osmanlı çinileri XIV. Yüzyılda İznik’te yapılmaya
başlamıştır. Kütahya bu dönemde çinicilikte ikinci merkezdir. İznik
çiniciliği XVII yüzyılda gerilemiş ve yerini Kütahya çiniciliğine
bırakmıştır. Kütahya çiniciliğinde süsleme sanatı , dokuma
motiflerinden esinlenerek geliştirilmiştir. Bu süslemeler; iç içe
geçmiş dal, yaprak şekilleri ve geometrik şekillerdir. Kütahya da
XIV. Ve XV. Yüzyıllarda ilk Osmanlı çinileri çömlekçi kili olan
kırmızı hamurdandır. Bu teknik
Kütahya çiniciliğinde önemli bir aşamadır. Sıraltı
tekniğinde mavi, kobalt mavisi (lacivert), beyaz renkler
kullanılmış ve çiniler ak hamurundan yapılmıştır.
Kütahyaspor rengini bu çinilerden almıştır. Süsleme
olarak daha çok küçük çiçekler, damarlı yapraklar, ince
dallar , “S” biçimli motifler , kanca yapraklar
kullanılmıştır. XVI. Yüzyılın ikinci yarısında büyük
gelişme gösteren Kütahya çiniciliği, kendine özgü
renklerle İznik çiniciliğinden ayrılır. Bu renkler
sıraltında kobalt mavisi , firuze, çalık yeşili
katılarak oluşturulmuştur. Kimi ustalar karışımlara
başkalarına öğretmedikleri için bazı renkler günümüzde
elde edilememektedir. XVII. Yüzyılda Kütahya, Osmanlı
Çiniciliğinin merkezi olmuştur. Evliya Çelebi
Seyahatnamesinde Kütahya da o dönem 34 çini atölyesi
olduğunu yazmaktadır. Bu yıllarda İstanbul’da Kütahya da
ve diğer şehirlerde pekçok camii ve bina Kütahya
çinileri ile süslenmiştir.
Günümüzde Kütahya da pek çok çini imalathanesi vardır.
Ayrıca çok sayıda yazma ve süsleme atölyeleri
bulunmaktadır. Son zamanlarda bazı çiniciler tarafından
yeni motifler denenmekte, Selçuklu desenleri stilize
edilerek kullanılmaktadır. Ayrıca yeni bir teknik olan
seramik kabartma tekniği uygulanmaktadır.
Kütahya çini atölye ve fabrikaları, satış mağazaları,
pazarlama kuruluşları, Kız Meslek Lisesi ve Endüstri
Meslek Lisesi çinicilik çalışmaları ,Anadolu
Üniversitesi Kütahya Meslek Yüksek Okulu Seramik Bölümü,
vb. gibi kuruluşları ile yurdumuzun gelişmiş tek çini
merkezidir. |